Het weer

Niet alleen je jezelf en je camera beschermen zijn tips omtrent het weer. De weersomstandigheden zelf kunnen de mate waarin je foto’s neemt danig beïnvloeden.

Warm, droog weer kan voor stoffige velden zorgen. Veel stof zorgt er voor dat je geen grote afstanden kan overbruggen zonder dat dit invloed heeft op de kwaliteit van je foto’s. Je zal onscherpte bemerken bij te veel inzoomen – hou hier rekening mee! Hou ook je fototoestel in de gaten – dit fijne stof kruipt overal in en klampt zich vast op je frontlens, wrijf het er niet af als je geen krassen op je lens wil maar blaas het er voorzichtig af met een rocket blower. Blaas nooit zelf op je lens, kleine speekseldeeltjes zorgen voor lelijke plekken!

Stoffige velden kunnen tot onscherpte leiden

Ook regen veroorzaakt een gelijkaardig fenomeen: onscherpte bij te veel inzoomen. Zorg er ook voor dat je materiaal droog blijft!

Het ideale weer voor de supporters is warm en zonnig – niet zo voor de spelers en ook niet voor de fotograaf. Hard zonlicht zorgt immers voor grote contrastovergangen en uitgebeten lichte plekken bij niet correcte belichting. Ook kan de zon, vooral in het najaar, fel schijnen en zeer laag staan – hou hier rekening mee en ga met je rug naar de zon zitten. Foto’s tegen de zon kunnen artistiek mooie plaatjes opleveren maar niet tijdens een voetbalmatch.

Hard zonlicht kan voor grote contrasten zorgen

Nog moeilijker wordt het wanneer een deel van het veld in het harde zonlicht baadt en een ander deel in de schaduw. Beide omstandigheden vereisen een totaal andere belichting. Zet je je fototoestel op het grootste diafragma en grote sluitertijd dan kan een foto in de zon totaal overbelicht worden. Meet regelmatig de lichtomstandigheden en zorg dat je je belichting hier op aan past.

Fotograferen op toernooien

Toernooien zijn een uitdaging op zich – ze bestaan uit reeksen wedstrijden die korter duren en op kleinere velden gespeeld worden. Per normaal voetbalveld zijn er 2 tot 4 kleinere velden ingedeeld waar gelijktijdig wedstrijden doorgaan.

Doordat je hier heel dicht op de actie zit en er veel volk op en rond de pleinen staat is het moeilijk om je onderwerp te isoleren van de achtergrond.

Een drukke achtergrond kan je op toernooien bijna nooit vermijden

Veel wedstrijden betekent veel foto’s – hou daarom altijd een briefje bij de hand waarop je kan noteren wie waar speelt, om hoe laat en wat de scores waren. Thuis (bij het doorspitten van je getrokken foto’s) kan je dit gebruiken om de juiste informatie bij de juiste foto te plaatsen.

Toernooi scoreblad

Een toernooi bestaat uit veel meer dan wedstrijden: vergeet niet om wat foto’s te trekken van de omgeving, de supporters, de ambiance.

Op het veld

Eenmaal je alles klaar hebt en de match op het punt staat te beginnen komt de vraag: waar is de beste plaats om te fotograferen?

Je staat, uiteraard, altijd langs de zijlijn. Maar hou er rekening mee dat je hier niet alleen staat. Bij de pupillen en mini-miniemen lopen trainers en hulp-trainers langs de zijlijn mee om hun ploeg te coachen. Bij de oudere spelers lopen er lijnrechters in plaats van trainers langs de zijlijn. Geef deze mensen de ruimte om dit te kunnen doen en ga dus niet op 10cm van de zijlijn zitten.  Het nadeel is wel dat je af en toe een trainers- of lijnrechterskont mee op je foto hebt staan, als ze net op het moment dat jij afdrukt pal voor jou komen staan…

De ideale plaats is in de buurt van de cornervlag – van hieruit kan je de beste actieshots nemen.  Concentreer je je op de aanvallende ploeg dan kan je best tussen het doel en de cornervlag staan (positie B).

Positie A is ideaal om de verdedigers en doelman te fotograferen. Positie B is beter geschikt om de aanvallende ploeg in beeld te brengen.

 

Wil je meer de verdedigers in actie zien, dan kan je best aan de zijlijn staan meer naar het middenveld toe (positie A). Op die manier krijg je de spelers meestal frontaal in beeld wat betere beelden oplevert.

Soms positioneer ik me op een paar meter  achter het doel – scorende spelers kan je zo in beeld brengen maar hou hier wel rekening met 2 zaken:

1. scheidsrechters kunnen je verbieden hier plaats te nemen – respecteer dit en zoek een andere plaats op
2. het net kan prominent mee in beeld worden gebracht wat een meerwaarde kan geven maar soms te storend overkomt

 

Achter het doel kan je soms prachtige acties vastleggen - al druist deze foto in tegen een aantal regels (hoofdspelers staan er niet volledig op,...) toch vind ik ze boeiend omdat je zowel aanvaller, keeper en bal in één foto hebt

Compositie tips – deel 1

In de fotografie zijn er een aantal regels die er voor zorgen dat je foto’s dynamischer overkomen. Een aantal van deze regels kan je makkelijk toepassen tijdens het nemen van voetbal foto’s en worden hier met voorbeelden uitgelegd.

Tevens zijn er zaken die je best niet doet, ook hier gelden weer de standaard regels uit de fotografie: zorg er bijvoorbeeld voor dat je hoofdspeler (diegene die prominent in beeld wordt gebracht) tijdens een actie shot er volledig opstaat. Let vooral op voor armen, benen, voeten die ontbreken.

Uiteraard kunnen op alle regels uitzonderingen worden gemaakt – maar, zoals men zegt, je kan de regels pas doorbreken als je ze grondig kent.

Een paar standaardzaken waar je, ongeacht de compositie, op dient te letten:

• zorg dat je horizon ook echt horizontaal loopt, zo rollen er bij mij steevast schuine foto’s uit mijn toestel. Of dit aan mij ligt of aan een schuin gemonteerde sensor ben ik nog niet uit…
• foto’s waar alleen ruggen van spelers op staan kunnen (op een uitzondering na) zo de prullenmand in
• actiefoto’s waar geen bal op staat mag je mee de prullenmand ingooien

Een compositie voorbeeld

In bovenstaande foto werd de regel van drie (ook wel vlakverdeling) toegepast:

1. deel je foto horizontaal en/of verticaal in drie delen
2. plaats je centrale figuur op één van deze snijlijnen

Compositie: regel van drie

Bovenstaande foto had zelfs nog iets beter gekund: de voetballer op de eerste verticale lijn en de bal op het snijpunt van de tweede verticale en horizontale lijnen.

Dit simpel regeltje zorgt voor dynamische foto’s – probeer het maar eens uit.

Accesoires

Indien u denkt enkel te moeten beschikken over een fototoestel en bijhorende lens heeft u het mis. Een aantal accesoires zijn noodzakelijk, andere handig of nuttig, om zonder problemen een voetbal wedstrijd te kunnen fotograferen.

Noodzakelijke accesoires

Zo zal u natuurlijk over de nodige geheugenkaartjes dienen te beschikken. Hiervoor gebruik ik 2 Sandisk CF Ultra II 8 GB kaartjes – deze zijn snel genoeg en groot genoeg om een hele dag zonder problemen door te komen. Koop deze kaartjes niet te klein, je zal immers niet alleen één enkele voetbalwedstrijd moeten kunnen fotograferen maar ook toernooien die bestaan uit 3 tot 7 wedstrijden op één dag. Niets zo lastig als halverwege een spannende wedstrijd tot de conclusie te komen dat je kaartje vol zit.

Standaard wordt bij een fototoestel één batterij geleverd, afhankelijk van je manier van werken zal deze snel leeg zijn. Te veel op je display kijken, bijvoorbeeld, verbruikt veel energie. Ook hier geldt weer dat je beter voorzien kan zijn van een reserve batterij. Als je even rond kijkt op het internet kan je voor een voordelige prijs een reserve batterij aanschaffen – de originele batterijen van Canon zijn namelijk zeer duur.

Nuttige accesoires

Hou er rekening mee dat het voetbalseizoen zich grotendeels afspeelt tijdens de barre koude wintermaanden. Onze Belgische winters kennende kunnen deze ook voor de nodige neerslag zorgen. Hou hier rekening mee: een doorsnee fototoestel is niet voorzien van een adequate regenbescherming en de kans dat ze een stevige regenbui overleeft is klein. In de handel bestaan tal van oplossingen om je toestel droog te houden, gaande van simpele plastic hoesjes tot heuse onderwaterbehuizingen.  Een makkelijke oplossing die ik zelf toepas is de mouw van een oud regenjasje. Een K&W is hiervoor geschikt, je kan de mouw afknippen en perfect over je camera plaatsen waarbij het elastiekje van de mouw op je zonnekap wordt aangespannen. Achteraan, ter hoogte van de zoeker, heb ik een gaatje geknipt zodat ik kan fotograferen zonder ook maar één druppel op het toestel te krijgen. Zorg dat je de mouw lang genoeg houdt, zodat het toestel er volledig inpast en dat je één hand er vlot kan bijsteken.

Vergeet naast je fototoestel ook jezelf niet te beschermen tegen kou en vocht. Hou er ook rekening mee dat je in de winter het nodige slijk moet trotseren en een uur of langer in nat gras dient te staan – aangepast schoeisel is dan geen luxe. Ook warme, regenbestendige kledij is een must – je staat immers op een open veld waar de temperatuur aardig kan zakken en de wind om je oren kan fluiten.

Koude handen bemoeilijken het fotograferen, zorg dus voor een goed paar handschoenen. In de vakhandel kan je hiervoor aangepaste handschoenen kopen, het is immers niet makkelijk om met gewone, dikke winterhandschoenen een fototoestel te hanteren.  Een tijdje heb ik geprobeerd om met vingerloze handschoenen langs de zijlijn te staan, voor mij is dit geen goede oplossing: koude vingers worden ook gevoelloos. Momenteel maak ik gebruik van dunne, lederen handschoenen: warm genoeg en voortreffelijk geschikt om alle knopjes te bedienen.

Ook in de sneeuw wordt gevoetbald

Handige accesoires

Tijdens de rust kan je even in de kantine iets drinken of eten – vergeet je geld dus niet. Van dit moment maak ik gebruik om snel doorheen mijn foto’s te bladeren en eventuele slechte foto’s al te verwijderen.

Regelmatig vragen mensen waar ze de door mij gemaakte foto’s kunnen zien. Ik heb kleine visitekaartjes laten drukken met mijn webadres, mijn naam en mijn mailadres op. Zo kan iedereen meegenieten van je foto’s en niet enkel de leden van je eigen voetbalclub.

Neem een plastic zak mee (genre vuilniszak) om op het gras te leggen – zo kan je rustig zitten zonder kletsnat te worden en zonder moddersporen.

Het fototoestel

Fotografie staat en valt met degelijk materiaal. Daarvoor hoef je geen fortuinen uit te geven maar het helpt wel.

Canon Powershot S2iS

Voetbal is een snelle sport, speelt zich af op een groot terrein onder, soms, moeilijke lichtomstandigheden. Mijn eerste poging om foto’s te maken gebeurde met een zogenaamde bridge – een stapje hoger dan het standaard point-and-shoot model maar ettelijke stappen onder een digitale spiegelreflex.

Canon Eos 400D

Het toestel in kwestie was de Canon Powershot S2is – een leuk ding met serieuze zoommogelijkheid en beeldstabilisator. Al gauw bleek dit meer frustaties op te leveren dan degelijke foto’s. De elektronische zoeker is onvoldoende scherp en veel te klein, het inzoomen verloopt trager dan de tijd nodig om een zesjarige het veld af te laten draven. Eer het toestel had scherpgesteld was de bal al lang de andere kant opgevlogen.

De beslissing om een DSLR (digitale spiegelreflex) aan te schaffen was dan ook snel genomen: een Canon Eos 400D. Om niet al te veel geld uit te geven kocht ik een niet al te dure zoomlens: een Tamron AF70-300mm F/4-5.6 Di LD Macro.

Na verloop van tijd bleek de Tamron lens een miskoop te zijn geweest – goed voor wat statische beeldjes onder ideale lichtomstandigheden maar niet meer dan dat. Kwam daar nog bij dat mijn Canon een allergie begon te krijgen voor deze lens. De befaamde ERR99 foutboodschap heb ik meer dan eens gezien en kon niet verholpen worden door bvb de contactpunten van de lens en de camera te reinigen.

Via een collega een Sigma 70-300mm lens overgekocht – een verbetering maar ook deze lens kwam te kort in deze tak van de fotografie. Door een financiële meevaller kwam er geld vrij voor een degelijke lens: de alom befaamde Canon EF 70-200mm f/4.0 L USM. Een dijk van een lens die niet alleen veel sneller scherpstelt maar die beelden oplevert waar ik daarvoor alleen maar van kon dromen.

Canon EOS 50D

Na 4 jaar en ettelijke tienduizenden foto’s begon de Canon EOS 400D te haperen – de spiegel klapte regelmatig niet op in burst modus. Het werd tijd om uit te zien naar een vervanger en die was snel gevonden: de Canon EOS 50D. Dit is momenteel het toestel waarmee je mij langs de zijlijn kan aantreffen.

Zoals u al gemerkt hebt kan ik niet beschikken over de nodige fondsen om echt professioneel materiaal aan te kopen. Ik zou graag met een Canon EOS 1D Mark IV en een 600mm F4 lens fotograferen maar mijn budget laat dit niet toe – zolang ik geen geld verdien met fotografie behelp ik mij met hetgeen ik me kan veroorloven zonder honger te hoeven lijden.

In den beginne…

…was er een jongen van 7 jaar die dolgraag wou voetballen.

één van de eerste foto's

Mijn zoon liep al met een bal rond nog voor hij goed en wel kon praten, we hadden het dus een klein beetje zien aankomen. Na inschrijving in de plaatselijke voetbalclub kon hij, getooid met voetbalshoes en scheenbeschermers, deelnemen aan de trainingen bij de Interne Pupillen Werking.

Na ettelijke trainingen en promotie tot pupil mocht hij deelnemen aan wedstrijden.

En vermits ik hem elke week vergezel tijdens de wedstrijden en fotografie als hobby heb, heb ik niet lang getwijfeld om zijn capriolen voor eeuwig vast te leggen op de digitale plaat. Al na de eerste match was ik gebeten door het virus van de voetbal-fotografie.
Naarmate de jongens beter en beter beginnen te voetballen merk ik (en hoop ik) dat mijn foto’s er ook beter op worden. Het is een leerproces dat veel omvat: techniek, compositie, spelinzicht en dat mij als fotograaf continu voor de nodige uitdagingen zet. Kortom: ik zit graag langs de zijlijn te fotograferen.

Op die vier jaar heb ik een aantal tips bij elkaar gesprokkeld, die ik graag met u deel. Let wel, ik heb de wijsheid niet in pacht. Hebt u zelf tips of aanmerkingen op mijn tips – laat het me vooral weten: je kan bij elke blogpost commentaar plaatsen.