Instellingen

Avondfotografie – lange sluitertijden, fototoestel stevig vastgezet op een statief dat als een rots in de branding staat….

Niet zo bij voetballers – hoge sluitertijden, uit de losse hand om toch maar die snelle wendingen te kunnen volgen, zelf soms meelopend om toch maar die actiefoto te krijgen waar je al lang naar op zoek bent.

En dan, plots, sta je bij valavond foto’s te trekken – de zon zakt almaar dieper weg achter de horizon – de terrein verlichting probeert ze nog een beetje te overtreffen maar schiet schromelijk te kort.

Je hebt je diafragma helemaal openstaan om toch maar dat laatste beetje licht te vangen, je ziet je sluitertijden zakken naar waardes waarvan je weet dat je geen één deftige foto zal overhouden en je geeft nog maar een ruk aan je ISO waarde – liever ruis dan die ene goal van een (halve)finale match te moeten missen.

ISO 6400, f4, 1/400 was de instelling waarmee deze foto werd getrokken – ruis, bewegingsonscherpte maar toch vind ik het een van mijn betere foto’s.

Gelukkig laat ik je niet die honderden andere zien die in de prullenmand van mijn pc verzeilt zijn geraakt, maar dat hoort er bij en gelukkig trekken we digitaal!

1. Let dus vooral op je sluitertijd – als die onder 1/400 zakt, stop ik, met spijt in het hart, mijn fototoestel weg – de kans op een geslaagde foto is dan nihil.

2. zet je diafragma zo groot mogelijk

3. durf die ISO waarde omhoog te gooien, ruis valt redelijk weg te werken – die ene foto missen maak je nooit meer goed

 

Compositietips – deel 2

In de vorige tips gaf ik aan hoe je een foto dynamischer kan maken door de vlakverdeling te gebruiken. In deze tip gaat het eerder over de positie van de fotograaf ten opzichte van de spelers.

Bij het fotograferen van voetballers die kleiner/jonger zijn dan je zelf is het van belang dat jij, als fotograaf, door de knieën gaat en de spelers vanuit die positie fotografeert.

Foto getrokken vanop de fotograaf's ooghoogte

Zoals je kan zien in bovenstaande foto tonen de spelers kleiner dan ze zijn.

Door de knieën gaan levert een beter beeld op

Even door je knieën gaan, levert sterkere beelden op. Zeker als je dicht bij de spelers staat.

Regelmatig zie ik ouders foto’s trekken van jonge spelertjes, ook zij willen de capriolen van hun zoon of dochter graag vastleggen. Ze gebruiken meestal een point and shoot toestel en wachten dus tot de spelers dicht genoeg zijn om die ene mooie foto te trekken. Waarbij ze vanuit de hoogte (hun ooghoogte) bijna recht naar beneden moeten trekken om die kleine spelers er op te krijgen. Dit levert géén mooie foto’s op.

Winnaarsroes

Na een match valt er ook nog heel wat te fotograferen. Hier vieren de miniemen E van VDP Sport het feit dat ze 20 competitiematchen op een rij gewonnen hebben. De trainer had voor kindvriendelijke champagne gezorgd (lees: Kidibul) waar ze zich mee konden uitleven.

Wees creatief

Nieuw Stabroek – VDP (2-1), foto door  VDP Sport fotograaf op Flickr.

De weersomstandigheden zijn soms van die aard dat je moeilijk foto’s kan trekken. Een mistige ochtend verbleekte alle kleuren – nam het kleine beetje zonlicht weg en zorgde voor heel wat tandengeknars bij het verwerken.
Maar kijk, bij het omzetten naar zwart wit bleken deze foto’s plots veel meer draagkracht te krijgen.

Goal

Vos Reinaert – VDP Min E – Helderhoek (0-3) 26/03/2011 [4],  door VDP Sport fotograaf op Flickr.

Doelpunten zijn moeilijk te fotograferen: het in beeld brengen van scorende speler, bal en keeper in één foto lukt quasi nooit. Ook hier weer heb ik de keeper er niet (of maar half) op staan.

Let niet op de doelpalen – zij stonden vreselijk schuin.

Verwerken van foto’s

Gedurende een match trek ik makkelijk tussen de 300 en 1000 foto’s, daar hoop ik 20 tot 50 goede foto’s van over te houden. Mijn werkwijze ziet er als volgt uit:

1. opladen foto’s naar pc
2. eerste maal snel door je foto’s bladeren waarbij
   1. slechte foto’s direct verwijderd worden (onscherp, niet interessant, …)
   2. foto’s die in aanmerking komen voor publicatie te markeren
3. alle foto’s voorzien van de juiste titel: “ploeg A – ploeg B (score) datum”
4. alle gemarkeerde foto’s te bewerken
   1. horizon rechtzetten
   2. witbalans eventueel bijstellen
   3. contrast verhogen
   4. (eventueel) bijsnijden om meer focus te leggen
5. indien het resultaat van de bewerking mij niet bekoord wordt de foto niet gepubliceerd
6. alle gemarkeerde en bewerkte foto’s voorzien van bijkomende informatie (locatie, spelers, …)
7. alle gemarkeerde foto’s publiceren op het internet

Zonder rekening te houden met het aantal gemarkeerde foto’s schommelt dit steeds tussen 20 en 50 foto’s. Een mooie hoeveelheid om een indruk te geven van een voetbalwedstrijd. Ik probeer altijd om van alle spelers minstens één foto te publiceren – dit is echter niet altijd makkelijk en hangt sterk af van het verloop van de wedstrijd. Zo zal bij een wedstrijd waarbij de ene ploeg veel sterker is dan de andere de nadruk meer gelegd worden op de aanvallers dan op de verdedigers.

Afhankelijk van welk software pakket je gebruikt verloopt deze werkwijze vlot en snel. In het begin werkte ik met verschillende pakketten, gaande van Canon’s meegeleverde zoombrowser,  over DPP en Exifer tot Flickr Uploadr.
Sinds een aantal jaar werk ik echter met Adobe Lightroom – een ware verademing daar de gehele verwerking van opladen tot publiceren in één tool kan gebeuren. Reken toch op minimaal een uur om je foto’s voor één match te bewerken.

Idealiter wacht je tot de volgende dag om je foto’s te bewerken, je hebt wat afstand kunnen nemen en kijkt met een frissere en meer kritische blik naar je eigen foto’s.

Vaak voorkomende fouten

Vermits ik geen professioneel fotograaf ben en zeker geen expert in de materie, maak ik regelmatig fouten. Een deel van deze fouten zijn makkelijk op te lossen mits een aantal tips indachtig te houden:

• hou je belichting in het oog: het weze gezegd: voetbal is een snelle sport en vereist dus ook al je aandacht om het spel te volgen en de fotogenieke momenten te voorspellen (die kopbal, die prachtige redding van de keeper,…). Net daardoor verlies je wel eens uit het oog dat het licht veranderd is, de zon die plots door de wolken priemt of net een donkere wolk die voor de zon schuift. Hou dus regelmatig je lichtmeter in het oog en kijk of je niet te veel onder- of overbelicht.
• verkeerd standpunt gekozen: je moet altijd beslissen waar je je opstelt en soms beslis je foutief en gebeurt alle aktie aan de andere kant van het veld. Je kan dan kiezen om toch foto’s te trekken waar de spelers en aktie minuscuul op weergegeven staan, of je snel te verplaatsen. Het eerste levert foto’s op die je stevig zal moeten croppen om toch iets te kunnen weergeven – in de meeste gevallen luktdat wel maar verlaagt de resolutie zodanig dat je er geen grote afdrukken meer van kan maken. De tweede optie is geen échte optie – tegen dat je aan de andere kant van het veld bent is de aktie al weer lang voorbij.
• hou je focuspunt in het oog: ik gebruik enkel en alleen het middelste focuspunt, het is het meest gevoelige punt in mijn fototoestel en leidt er toe dat ik altijd weet waar de focus ligt – mits je dit punt niet uit het oog verliest! Bij snelle akties kan het gebeuren dat je een foto maakt net op het moment dat de speler of bal naast het focuspunt zit – dit levert steevast een onscherpe foto op.

Het weer

Niet alleen je jezelf en je camera beschermen zijn tips omtrent het weer. De weersomstandigheden zelf kunnen de mate waarin je foto’s neemt danig beïnvloeden.

Warm, droog weer kan voor stoffige velden zorgen. Veel stof zorgt er voor dat je geen grote afstanden kan overbruggen zonder dat dit invloed heeft op de kwaliteit van je foto’s. Je zal onscherpte bemerken bij te veel inzoomen – hou hier rekening mee! Hou ook je fototoestel in de gaten – dit fijne stof kruipt overal in en klampt zich vast op je frontlens, wrijf het er niet af als je geen krassen op je lens wil maar blaas het er voorzichtig af met een rocket blower. Blaas nooit zelf op je lens, kleine speekseldeeltjes zorgen voor lelijke plekken!

Stoffige velden kunnen tot onscherpte leiden

Ook regen veroorzaakt een gelijkaardig fenomeen: onscherpte bij te veel inzoomen. Zorg er ook voor dat je materiaal droog blijft!

Het ideale weer voor de supporters is warm en zonnig – niet zo voor de spelers en ook niet voor de fotograaf. Hard zonlicht zorgt immers voor grote contrastovergangen en uitgebeten lichte plekken bij niet correcte belichting. Ook kan de zon, vooral in het najaar, fel schijnen en zeer laag staan – hou hier rekening mee en ga met je rug naar de zon zitten. Foto’s tegen de zon kunnen artistiek mooie plaatjes opleveren maar niet tijdens een voetbalmatch.

Hard zonlicht kan voor grote contrasten zorgen

Nog moeilijker wordt het wanneer een deel van het veld in het harde zonlicht baadt en een ander deel in de schaduw. Beide omstandigheden vereisen een totaal andere belichting. Zet je je fototoestel op het grootste diafragma en grote sluitertijd dan kan een foto in de zon totaal overbelicht worden. Meet regelmatig de lichtomstandigheden en zorg dat je je belichting hier op aan past.

Fotograferen op toernooien

Toernooien zijn een uitdaging op zich – ze bestaan uit reeksen wedstrijden die korter duren en op kleinere velden gespeeld worden. Per normaal voetbalveld zijn er 2 tot 4 kleinere velden ingedeeld waar gelijktijdig wedstrijden doorgaan.

Doordat je hier heel dicht op de actie zit en er veel volk op en rond de pleinen staat is het moeilijk om je onderwerp te isoleren van de achtergrond.

Een drukke achtergrond kan je op toernooien bijna nooit vermijden

Veel wedstrijden betekent veel foto’s – hou daarom altijd een briefje bij de hand waarop je kan noteren wie waar speelt, om hoe laat en wat de scores waren. Thuis (bij het doorspitten van je getrokken foto’s) kan je dit gebruiken om de juiste informatie bij de juiste foto te plaatsen.

Toernooi scoreblad

Een toernooi bestaat uit veel meer dan wedstrijden: vergeet niet om wat foto’s te trekken van de omgeving, de supporters, de ambiance.

Op het veld

Eenmaal je alles klaar hebt en de match op het punt staat te beginnen komt de vraag: waar is de beste plaats om te fotograferen?

Je staat, uiteraard, altijd langs de zijlijn. Maar hou er rekening mee dat je hier niet alleen staat. Bij de pupillen en mini-miniemen lopen trainers en hulp-trainers langs de zijlijn mee om hun ploeg te coachen. Bij de oudere spelers lopen er lijnrechters in plaats van trainers langs de zijlijn. Geef deze mensen de ruimte om dit te kunnen doen en ga dus niet op 10cm van de zijlijn zitten.  Het nadeel is wel dat je af en toe een trainers- of lijnrechterskont mee op je foto hebt staan, als ze net op het moment dat jij afdrukt pal voor jou komen staan…

De ideale plaats is in de buurt van de cornervlag – van hieruit kan je de beste actieshots nemen.  Concentreer je je op de aanvallende ploeg dan kan je best tussen het doel en de cornervlag staan (positie B).

Positie A is ideaal om de verdedigers en doelman te fotograferen. Positie B is beter geschikt om de aanvallende ploeg in beeld te brengen.

 

Wil je meer de verdedigers in actie zien, dan kan je best aan de zijlijn staan meer naar het middenveld toe (positie A). Op die manier krijg je de spelers meestal frontaal in beeld wat betere beelden oplevert.

Soms positioneer ik me op een paar meter  achter het doel – scorende spelers kan je zo in beeld brengen maar hou hier wel rekening met 2 zaken:

1. scheidsrechters kunnen je verbieden hier plaats te nemen – respecteer dit en zoek een andere plaats op
2. het net kan prominent mee in beeld worden gebracht wat een meerwaarde kan geven maar soms te storend overkomt

 

Achter het doel kan je soms prachtige acties vastleggen - al druist deze foto in tegen een aantal regels (hoofdspelers staan er niet volledig op,...) toch vind ik ze boeiend omdat je zowel aanvaller, keeper en bal in één foto hebt